Việt Nam được coi như quốc gia có hệ thống sông ngòi dày đặc, đã kiến tạo nên những cây cầu không chỉ là công trình giao thông mà còn là biểu tượng kiến trúc gắn liền với ký ức dân tộc.
Từ Chùa Cầu Hội An cổ kính đến Cầu Vàng hiện đại, mỗi cây cầu đều khắc họa một phần lịch sử và văn hóa Việt Nam, kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Bài viết này sẽ dẫn dắt bạn khám phá giá trị, kỹ thuật xây dựng và ý nghĩa của những công trình cầu tiêu biểu, mang đến cái nhìn sâu sắc về kiến trúc cầu Việt Nam.
Danh sách các kiến trúc cầu Việt Nam đáng kinh ngạc
Những kiến trúc cầu Việt Nam mà chắc chắn ai cũng phải bất ngờ khi được tận mắt chiêm ngưỡng bao gồm:
Cầu vàng kiến trúc cầu Việt Nam
Cầu Vàng tọa lạc tại Bà Nà Hills, Đà Nẵng, khánh thành tháng 6 năm 2018. Công trình được thiết kế bởi TA Landscape Architecture, mang hình ảnh đôi bàn tay khổng lồ nâng đỡ lối đi uốn lượn giữa không trung.
Đây không chỉ là công trình du lịch mà còn là tác phẩm nghệ thuật, điểm nhấn của du lịch Việt Nam. Giá trị của Cầu Vàng nằm ở sự kết hợp giữa thiết kế hiện đại và cảnh quan hùng vĩ, tạo trải nghiệm “đi bộ trên mây” độc đáo.
Hệ thống khung thép chịu lực ẩn bên trong lớp gỗ lát mặt cầu được tính toán kỹ lưỡng, thể hiện kỹ thuật. Hình ảnh Cầu Vàng đã xuất hiện trên nhiều tạp chí kiến trúc quốc tế, minh chứng cho sự đổi mới trong xây dựng, nâng tầm kiến trúc cầu Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Hội An kiến trúc cầu Việt Nam
Chùa Cầu hay cầu Nhật Bản, nằm tại phố cổ Hội An và được xây dựng vào thế kỷ 17 bởi thương nhân Nhật Bản. Đây là công trình kết hợp giao thông và tín ngưỡng. Kiến trúc mái ngói âm dương, hệ thống cột kèo gỗ, cùng họa tiết chạm khắc tinh xảo phản ánh sự giao thoa văn hóa Nhật Bản, Trung Hoa và Việt Nam.
Chùa Cầu không chỉ là một di sản kỹ thuật mà còn là minh chứng sống động cho sự phát triển thương mại quốc tế của Hội An xưa. Cấu trúc “thượng gia hạ kiều” vừa bảo vệ người đi bộ, vừa tạo không gian sinh hoạt cộng đồng.
Nam Định kiến trúc cầu Việt Nam
Cầu Ngói Chợ Lương ở Nam Định là một trong những cây cầu cổ kính còn tồn tại đến ngày nay. Cầu được xây dựng vào thế kỷ 15 dưới thời Lê, theo lối kiến trúc “thượng gia hạ kiều” phía trên là nhà mái ngói, phía dưới là lối đi qua sông Đào.
Cầu không chỉ phục vụ giao thông mà còn là nơi người dân dừng chân, che mưa nắng khi đi chợ, buôn bán. Cầu được làm hoàn toàn bằng gỗ lim, các kèo, xà, cột đều được chạm khắc họa tiết truyền thống, thể hiện trình độ thủ công tinh xảo của người xưa.
Cây Cầu Ngói kiến trúc cầu Việt Nam
Cầu Ngói Thanh Toàn ở Huế được xây dựng từ năm 1776 nhờ sự đóng góp của một người phụ nữ tên Trần Thị Đạo. Cầu mang kiến trúc “thượng gia hạ kiều” giống như Cầu Ngói Chợ Lương nhưng nằm giữa khung cảnh làng quê yên bình xứ Huế.
Đây không chỉ là lối đi mà còn là nơi giao lưu, nghỉ chân của người dân địa phương, thể hiện nét văn hóa cộng đồng sâu sắc. Khung gỗ lim vững chắc, mái lợp ngói liệt, bên trong có bàn ghế cho người dân ngồi trò chuyện.
Cầu Long Biên Hà Nội
Cầu Long Biên, cây cầu thép đầu tiên vượt sông Hồng ở Hà Nội, xây dựng từ 1899 đến 1902 bởi hãng Daydé & Pillé của Pháp. Khi hoàn thành, cầu dài hơn 2 km và là công trình lớn thứ hai thế giới thời bấy giờ.
Đây là công trình kỹ thuật tiên tiến, với kết cấu dầm cầu thép console, hàng ngàn đinh tán lắp ghép thủ công. Trải qua hai cuộc chiến tranh, Cầu Long Biên vẫn đứng vững, trở thành biểu tượng kiên cường của thủ đô, thể hiện khả năng vượt qua khó khăn.
Ngày nay, cầu chủ yếu phục vụ tàu hỏa, xe máy và người đi bộ, đồng thời là địa điểm yêu thích của du khách. Hình ảnh cầu Long Biên vào bình minh hay hoàng hôn luôn gợi cảm giác hoài cổ, nhắc nhớ lịch sử hơn trăm năm của thủ đô.
Cầu Tràng Tiền
Cầu Tràng Tiền bắc qua sông Hương, Huế, được xây dựng từ năm 1897 đến 1899 bởi công ty Eiffel. Cầu có kiến trúc vòm thép với sáu nhịp cầu hình vành lược, kết hợp hài hòa với cảnh quan thơ mộng của xứ Huế.
Cầu Tràng Tiền không chỉ là tuyến giao thông quan trọng mà còn là nguồn cảm hứng cho thơ ca, nhạc họa. Ngày nay, cầu được lắp hệ thống đèn đổi màu, lung linh mỗi tối, trở thành điểm check-in quen thuộc của du khách.
Cầu Bãi Cháy
Cầu Bãi Cháy tại Quảng Ninh, khánh thành 2006, là cầu dây văng một mặt phẳng dây đầu tiên của Việt Nam. Thiết kế được hỗ trợ bởi JICA (Nhật Bản), gồm hai tháp cầu lớn và hệ thống cáp treo chịu lực chính.
Cầu không chỉ kết nối Hòn Gai và Bãi Cháy mà còn tạo điểm nhấn kiến trúc trên Vịnh Hạ Long. Hệ thống dây văng được bố trí đối xứng, truyền tải trọng từ mặt cầu xuống tháp, giúp vượt qua khẩu độ lớn mà vẫn ổn định.
Cầu Vàm Cống
Cầu Vàm Cống bắc qua sông Hậu, kết nối Đồng Tháp và Cần Thơ, khánh thành năm 2019. Đây là một trong những cầu dây văng lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long. Cầu có hai trụ tháp hình chữ H cao vút, hệ thống dây văng đồ sộ, chiều dài hơn 2,9km.
Cầu Vàm Cống đóng vai trò huyết mạch, rút ngắn thời gian di chuyển, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội miền Tây. Công nghệ thi công hiện đại đảm bảo an toàn giao thông và khả năng chống chịu lũ, gió mạnh của vùng sông nước.
Cầu Thủ Thiêm 2
Cầu Thủ Thiêm 2 nối Quận 1 và Khu đô thị Thủ Thiêm, TP.HCM, khánh thành tháng 4/2022. Cầu có thiết kế dây văng hiện đại, trụ tháp chính nghiêng 113,6 độ, tạo hình cánh cổng chào đón khu đô thị mới.
Công trình do WSP (Phần Lan) thiết kế, không chỉ giải quyết giao thông mà còn tô điểm cho diện mạo đô thị Sài Gòn. Ban đêm, hệ thống đèn LED biến cây cầu thành điểm nhấn kiến trúc nổi bật trên sông Sài Gòn.
Lời kết
Hình ảnh kiến trúc cầu Việt Nam không chỉ là câu chuyện về kỹ thuật xây dựng mà còn là hành trình ghi dấu lịch sử, văn hóa và bản sắc của mỗi vùng đất. Từ những cầu cổ mái ngói gắn liền với ký ức cộng đồng, cho đến những cầu hiện đại vươn mình ra thế giới, tất cả đều thể hiện tinh thần sáng tạo và khát vọng kết nối của người Việt.